Joanna Durlik, Krzysztof Litwin, Sebastian Maciołek, Dariusz Witt oraz Karol Żarski to inżynierowie ruchu i informatycy z Działu Inżynierii Transportu gdyńskiego ZDiZ, którzy pod kierownictwem – dr. inż. Jacka Oskarbskiego pracowali nad pierwszym, innowacyjnym kontrapasem autobusowym w Polsce. To niestandardowe rozwiązanie transportowe z powodzeniem działa od 16 grudnia 2019 roku na ulicy Chwarznieńskiej w Gdyni.
Na zdjęciu inżynierowie odpowiedzialni za realizację kontrapasa autobusowego.
Koncepcja kontrapasa autobusowego na 1100-metrowym odcinku ul. Chwarznieńskiej pomiędzy Chwarznem i Witominem została przedstawiona Wojciechowi Szczurkowi – Prezydentowi Gdyni w połowie 2017 roku. Miało to być rozwiązanie wykorzystujące istniejącą infrastrukturę drogową i usprawniające transport zbiorowy z zachodnich dzielnic Gdyni do Centrum miasta. Pracownicy gdyńskiego systemu TRISTAR otrzymali „zielone światło” na rozpoczęcie prac nad tym niestandardowym projektem, do którego zaangażowano wiele specjalistycznych firm. M.in. firma Idea B3 zrealizowała projekt techniczny kontrapasa. W maju 2019 roku Gdynia otrzymała ponad 2 milionowe dofinansowanie ze środków Funduszu Dróg Samorządowych, które pozwoliło na pełne wdrożenie tej innowacyjnej koncepcji w życie.
Koncepcja-projekt-realizacja
Realizacja kluczowych prac trwała w sumie 4 miesiące. Było to możliwe dzięki wykorzystywanemu przez ZDiZ w Gdyni systemowi ITS – TRISTAR. Co istotne, system został zrealizowany w sposób umożliwiający dołączanie nowych elementów bez konieczności angażowania firm, które dostarczyły poszczególne moduły systemu.
– Podstawą dla realizacji kontrapasa było środowisko VTcenter, firmy GEVAS Software, która brała udział w konsultacji założeń do wdrożenia i późniejszej jego kalibracji. Realizacją całego zadania zajęli się specjaliści z ELDRO, którzy dysponowali wymaganym doświadczeniem w budowie sygnalizacji świetlnej, będącej wraz ze znakami zmiennej treści, głównym elementem kontrapasa. Z kolei sterownik sygnalizacji świetlnej dostarczyła gdyńska firma ZUIR, a jego skomplikowaną konfiguracją zajął się producent sterownika- firma MSR Traffic– tłumaczy dr inż. Jacek Oskarbski, kierownik Działu Inżynierii Transportu.
Dzięki otwartości systemu TRISTAR możliwe było dołączenie nowych producentów urządzeń znaków produkowanych przez firmę DMV z Serbii, dostarczonych przez firmę TIOMAN. Warto zaznaczyć, że z uwagi na krótki czas realizacji, współpracę z wieloma dostawcami oraz firmami realizującymi instalacje było to bardzo wymagające zadanie, które oddano w zakładanym czasie.
Testy i uruchomienie
Przez pierwszy tydzień po zakończeniu prac zespół TRISTAR przeprowadzał testy bez przejazdów autobusów. Wyświetlano tylko znaki na bramownicach, aby przygotować kierowców do nowej zmiennej organizacji ruchu. Odbywało się to w porozumieniu z Wydziałem Ruchu Drogowego Komendy Miejskiej Policji w Gdyni. Podczas pierwszego tygodnia, w którym dopuszczono poruszanie się autobusów ruch na kontrapasie nadal nadzorowała policja, aby edukować kierowców jeżdżących „na pamięć”. W świetle obowiązujących przepisów na początku kontrapasa ustawiono znak „Zakaz wjazdu” z dopuszczeniem do wjazdu autobusów ZKM. Zatem nie jest to typowy „buspas”, po którym mogłyby jeździć np. pojazdy elektryczne.
– Kolejne włączenia kontrapasa pozwolą na zoptymalizowanie całego procesu. Mamy plan, aby był on włączany nie tylko w czasie porannego szczytu, ale również w pozostałych porach dnia w sytuacji występowania utrudnień w kierunku Centrum – podkreśla Karol Żarski. Przez pierwsze tygodnie będziemy nadal analizować sytuację, aby w przyszłości bardziej zautomatyzować włączanie kontrapasa- dodaje.
Przez pierwsze 4 dni kontrapas funkcjonował przez w sumie 14 godzin. Najwcześniej włączono go nawet o godz. 6:45, a wyłączono max. do godz. 12:00. Było to zależne od stopnia zatłoczenia ulicy Chwarznieńskiej. W czasie tych 4 dni kontrapas przyspieszył przejazd 135 autobusom.
Uruchomienie gdyńskiego kontrapasa autobusowego doczekało się już kilkudziesięciu publikacji w mediach ogólnopolskich, regionalnych i branżowych oraz mediach społecznościowych. A co najważniejsze kontrapas zbiera pochlebne recenzje wśród mieszkańców Gdyni, którzy jadąc autobusem do szkoły i pracy omijają poranny korek.
